قرص ویاس (لایسدگزامفتامین) چیست؟ راهنمای جامع مصرف، عوارض و خرید

قرص ویاس یا لایسدگزامفتامین (Lisdexamfetamine) یکی از داروهای مهم در حوزه روانپزشکی است که برای درمان اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD) و اختلال پرخوری افراطی (BED) استفاده می‌شود. این دارو با اثرگذاری طولانی‌مدت بر سیستم عصبی مرکزی باعث بهبود تمرکز، کاهش رفتارهای تکانشی و کنترل اشتها می‌شود.

تاریخچه ویاس

ویاس ابتدا در سال ۲۰۰۷ توسط شرکت Shire معرفی و توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تایید شد. هدف اصلی تولید آن ارائه یک داروی طولانی‌اثر با پایداری بالا بود تا نیاز به مصرف مکرر در طول روز کاهش یابد. پس از موفقیت در درمان ADHD، استفاده از آن برای اختلال پرخوری افراطی نیز تایید شد. در ایران نمونه داخلی این دارو با نام ویاس ایرانی تولید شده که قیمت مناسب‌تری دارد و دسترسی بیماران را ساده‌تر می‌کند.

ویاس چگونه عمل می‌کند؟

ویاس یک پیش‌دارو (Prodrug) است و پس از ورود به بدن به دکستروآمفتامین تبدیل می‌شود. این ماده با افزایش سطح دوپامین و نوراپی‌نفرین در مغز، عملکرد سیستم عصبی را بهبود می‌بخشد و باعث افزایش تمرکز، کنترل رفتارهای تکانشی و مدیریت اشتها می‌شود.

موارد مصرف ویاس

• ADHD: افزایش تمرکز و کاهش بیش‌فعالی و بی‌قراری.
• اختلال پرخوری افراطی: کنترل میل شدید به پرخوری و کاهش تکانه‌های عصبی.
• افزایش سطح انرژی و هوشیاری: کمک به بهبود عملکرد روزانه و کاهش حواس‌پرتی.

نحوه مصرف و دوز رایج

دوز مصرفی ویاس باید طبق نظر پزشک تعیین شود. معمولاً دوز شروع ۳۰ میلی‌گرم روزانه است و به تدریج با افزایش ۱۰ تا ۲۰ میلی‌گرم در هر هفته تا حداکثر ۷۰ میلی‌گرم افزایش می‌یابد. دارو بهتر است صبح‌ها مصرف شود تا بی‌خوابی شبانه کاهش یابد و بهتر است کپسول جویده نشود.

نکات مصرف در کودکان، بزرگسالان و سالمندان

ویاس برای کودکان بالای ۶ سال مجاز است. در کودکان لازم است رشد و وزن به دقت پایش شود زیرا کاهش اشتها می‌تواند روی رشد اثر بگذارد. در بزرگسالان، بیشترین کاربرد آن برای ADHD و اختلال پرخوری افراطی است. سالمندان باید با احتیاط مصرف کنند زیرا احتمال بروز مشکلات قلبی و فشار خون وجود دارد.

عوارض جانبی ویاس

عوارض شایع ویاس شامل کاهش اشتها، بی‌خوابی، خشکی دهان، افزایش ضربان قلب و اضطراب است. عوارض کمتر شایع اما جدی شامل تپش قلب شدید، توهم، تغییرات خلقی و درد قفسه سینه هستند و در صورت مشاهده باید فوراً به پزشک مراجعه شود.

تداخلات دارویی

ویاس می‌تواند با داروهای ضد افسردگی (مهارکننده‌های MAO)، داروهای ضد فشار خون، سایر محرک‌ها مانند ریتالین و برخی داروهای ضد روان‌پریشی تداخل داشته باشد. مصرف همزمان این داروها خطر عوارض قلبی و روانی را افزایش می‌دهد.

ویاس ایرانی

ویاس ایرانی از نظر ترکیب و اثرگذاری مشابه نمونه خارجی است و با قیمت مناسب‌تر در دسترس بیماران قرار دارد. بیماران می‌توانند آن را از داروخانه‌های معتبر تهیه کنند.

مقایسه ویاس با ریتالین

ویاس اثر طولانی‌تر (۱۲ تا ۱۴ ساعت) دارد، پایداری بیشتری ارائه می‌دهد و نیاز به مصرف چندباره ندارد. ریتالین معمولاً اثر کوتاه‌تر دارد (۴ تا ۶ ساعت) و ممکن است چند نوبت در روز مصرف شود. ویاس ایرانی نیز گزینه مقرون‌به‌صرفه‌ای برای بیماران است.

توصیه‌های تغذیه‌ای

• وعده‌های غذایی کوچک و مقوی مصرف شود تا کاهش وزن کنترل شود.
• نوشیدن آب کافی برای کاهش خشکی دهان مهم است.
• مصرف کافئین محدود شود تا اثرات محرکی دارو افزایش نیابد.

سؤالات متداول

آیا ویاس اعتیادآور است؟

بله، مصرف خودسرانه می‌تواند منجر به وابستگی شود. همیشه با نظر پزشک استفاده شود.

چه مدت طول می‌کشد تا اثر کند؟

اثر دارو معمولاً ۱ تا ۲ ساعت پس از مصرف آغاز و تا ۱۲ تا ۱۴ ساعت ادامه دارد.

آیا در دوران بارداری مجاز است؟

خیر، مگر در شرایط خاص و با نظر پزشک.

آیا کودکان می‌توانند مصرف کنند؟

بله، فقط برای کودکان بالای ۶ سال و تحت نظر پزشک متخصص.

آیا باعث لاغری می‌شود؟

بله، به دلیل کاهش اشتها ممکن است کاهش وزن رخ دهد.

خرید ویاس

خرید باید از منابع معتبر و با نسخه پزشک انجام شود. در ایران امکان خرید ویاس ۵۰ میلی‌گرم از داروخانه‌های آنلاین معتبر وجود دارد:

خرید قرص ویاس ۵۰ میلی‌گرم

جمع‌بندی

قرص ویاس یک داروی مؤثر و طولانی‌اثر برای ADHD و اختلال پرخوری افراطی است. نسخه ایرانی آن با دسترسی آسان و قیمت مناسب، گزینه مطلوبی برای بیماران ایرانی است. مصرف صحیح و تحت نظر پزشک کیفیت زندگی بیماران را بهبود می‌بخشد و خطر عوارض و وابستگی را کاهش می‌دهد.